Το έργο

Η ανάγνωση ενός αρχαιολογικού χώρου από τον επισκέπτη καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο γενιές αρχαιολόγων έχουν ερμηνεύσει τα μνημεία αυτού του χώρου στο παρελθόν. Η ερμηνευτική αυτή προσέγγιση δεν είναι βεβαίως αυθαίρετη, καθώς βασίζεται στα ίδια τα αρχαιολογικά δεδομένα. Το στοιχείο που κυρίως μεταβάλλεται είναι ο βαθμός βεβαιότητας και ασφάλειας κατά την πρόταση αναπαράστασης. Τα μνημεία συνήθως δεν διατηρούν το σύνολο των στοιχείων που τα αποτελούσαν αρχικά. Μέσα από τους αιώνες έχουν χάσει μέρη τους, καταρχήν όσα ήταν κατασκευασμένα από φθαρτά και πολύτιμα υλικά, ενώ η ανάγκη για την προσαρμογή ενός οικοδομήματος στις μεταβαλλόμενες κατά ιστορική περίοδο συνθήκες έχει προκαλέσει μετατροπές, αλλοιώσεις και προσθήκες. Έτσι, το ζητούμενο κάθε αποκατάστασης, αρχικά σχεδιαστικής και στη συνέχεια πραγματικής μέσω της εργασίας αναστήλωσης, είναι αφενός να σέβεται την ιστορική εξέλιξη του μνημείου και αφετέρου να προτείνει μια κατά το δυνατόν πιο βέβαιη αναπαράσταση.

Τα μνημεία των Δελφών παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, όχι μόνο ως προς τη σπουδαιότητά τους και την παγκόσμια φήμη τους, αλλά και ως προς τις διαφορετικές προσεγγίσεις από την εποχή της λεγόμενης Μεγάλης Ανασκαφής (1892-1902). Με οδηγό τον Παυσανία και τους ενεπίγραφους λίθους, τα περισσότερα ταυτίστηκαν από νωρίς με ασφάλεια, ενώ και η κατάσταση διατήρησης των αρχιτεκτονικών μελών, τα οποία είχαν χρησιμοποιηθεί σε νεότερες κατασκευές, επέτρεψε την κατανόηση σε γενικές γραμμές των μνημείων και τη διατύπωση προτάσεων για τη συνολική μορφή τους. Ωστόσο, ειδικότερα ζητήματα ποτέ δεν έπαψαν να αποτελούν αντικείμενο συζητήσεων και διαφωνιών στην επιστημονική κοινότητα.

Χαρακτηριστικό, ως προς το τελευταίο σημείο, είναι οι προτάσεις αποκαταστάσεων της Θόλου στο Ιερό της Αθηνάς Προναίας. Από το 1912, όταν δημοσιεύτηκε η πρώτη σχετική μελέτη, έως σήμερα, έχουν κατατεθεί πολλές προτάσεις, ιδιαίτερα ως προς το ύψος των και τη δομή της στέγης. Ανάλογες περιπτώσεις είναι το Μνημείο των Ροδίων ως προς την κατεύθυνση και τη μορφή του άρματος στην κορυφή του αλλά και ο ίδιος ο Ναός του Απόλλωνα ως προς τη μορφή του γλυπτού διακόσμου στα αετώματα.

Το αντικείμενο του προτεινόμενου έργου αφορά την ανάπτυξη νέων καινοτόμων μεθόδων τεκμηρίωσης, ανάλυσης και ανάδειξης μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς που θα συνδυάζουν για πρώτη φορά τις σύγχρονες τεχνικές 3Δ αποτύπωσης και την μαθηματική μοντελοποίηση της αρχαιολογικής αβεβαιότητας με την ενσωμάτωσή της στην ίδια την 3Δ ανασύνθεση των αρχαιολογικών μνημείων. Αφορά την εφαρμογή κατά συνδυαστικό τρόπο διάφορων μη επεμβατικών τεχνικών και μεθόδων 3Δ αποτύπωσης, μέσω επίγειων και εναέριων (από drone ή UAV) φωτογραφιών, σαρωτών laser ή οπτικών σαρωτών, με διαφορετικές αρχές λειτουργίας, εμβέλειες και ακρίβειες, τα αποτελέσματα των οποίων θα υποστούν συνδυαστική επεξεργασία με στόχο την καλύτερη δυνατή αξιοποίησή τους για την επιστημονική τεκμηρίωση πολιτιστικής κληρονομιάς. Η ανάλυση των 3Δ δεδομένων που θα προκύψουν θα βασιστεί για πρώτη φορά στην ανάπτυξη αλγορίθμων μαθηματικής μοντελοποίησης της αρχαιολογικής αβεβαιότητας. Με αυτό τον τρόπο θα προσφέρονται πολλαπλές εκδοχές 3Δ ανακατασκευών βασισμένες σε ιστορικά στοιχεία αλλά και σε ευρήματα ανασκαφών, οι οποίες θα παρέχουν μια εντελώς νέα σειρά  χρήσεων για αρχαιολογικά 3Δ μοντέλα διευρύνοντας τους ορίζοντες της αρχαιολογικής μελέτης, όπως η διερεύνηση αρχαιολογικών  υποθέσεων, η σύγκριση αβεβαιότητας μεταξύ διαφορετικών μοντέλων και η επισήμανση περιπτώσεων όπου μπορεί να απαιτηθεί περαιτέρω αρχαιολογική έρευνα.  Τα αποτελέσματα και οι νέες μέθοδοι 3Δ τεκμηρίωσης και ανακατασκευής που θα προκύψουν  θα παρουσιάζονται σε πιλοτική διαδραστική διάταξη επίδειξης σε χώρο του Μουσείου των Δελφών. Οι νέες μέθοδοι 3Δ τεκμηρίωσης θα αποτελέσουν τη βάση για την ανάπτυξη εφαρμογών επαυξημένης πραγματικότητας, υλοποιημένες με σύγχρονα εργαλεία ανάπτυξης λογισμικού. Ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να περιηγείται στον αρχαιολογικό χώρο και να λαμβάνει 3Δ πληροφορίες σε σχέση με τα αρχαιολογικά μνημεία όπως θα μπορούσαν να ήταν στο παρελθόν, με στοιχεία αρχαιολογικής αβεβαιότητας σε συνδυασμό με εκθέματα όπως παρουσιάζονται στην πραγματικότητα, έτσι ώστε να μπορεί να αποκτήσει το βίωμα της «πολιτιστικής εμπειρίας» και να διευρύνει τις γνώσεις του.